Propust domaćeg suda, koji je u konačnici osudio podnosioca predstavke, da sasluša svjedoka na čije se izjave uglavnom oslanjao • Propust domaćih sudova da poštuju načelo neposrednosti • Kršenje člana 6. Evropske konvencije

Činjenice i navodi podnosioca predstavke

Javno tužilaštvo u Erzurumu je protiv podnosioca predstavke podiglo optužnicu pred Četvrtim odjeljenjem Porotnog suda u Erzurumu (Četvrto odjeljenje), koje je imalo posebnu nadležnost da sudi za teška krivična djela. Jedan od ključnih dokaza na suđenju pred Četvrtim odjeljenjem bila je izjava A. Y. Kasnijim izmjenama Zakona o krivičnom postupku Četvrtom odjeljenju je oduzeta posebna nadležnost, pa je suđenje podnosiocu predstavke nastavljeno pred Drugim odjeljenjem Porotnog suda u Erzurumu (Porotni sud u Erzurumu).

Porotni sud u Erzurumu je s dva glasa za i jednim protiv osudio podnosioca predstavke na trinaest godina i šest mjeseci zatvora za članstvo u oružanoj terorističkoj organizaciji. Podnosilac predstavke je jednoglasno oslobođen preostalih optužbi. Odluka Porotnog suda bazirala se uglavnom na izjavama A. Y. koji tokom suđenja pred tim sudom nije bio lično saslušan. Sudija koji je glasao protiv bio je ujedno i jedini sudija koji je učestvovao u postupku pred Četvrtim odjeljenjem tokom kojeg su lično saslušani A. Y i ostali. U izdvojenom mišljenju taj sudija je naveo da je podnosilac predstavke trebao biti oslobođen optužbe s obzirom na nedostatak uvjerljivih dokaza koji van razumne sumnje pokazuju da je počinio predmetno krivično djelo. Sudija je smatrao da su jedini takav dokaz bile izjave A. Y., koje su kasnije povučene.

U postupku po žalbi Javnog tužilaštva Kasacioni sud je ukinuo presudu Porotnog suda u Erzurumu u odnosu na podnosioca predstavke i predmet vratio na ponovni postupak.

Predmet podnosioca predstavke dodijeljen je Porotnom sudu Doğubayazıt. Podnosilac predstavke i njegov advokat zatražili su da se sasluša A. Y. tvrdeći da je on bio ključna osoba u predmetu i da su ga saslušale samo sudije suda koji je u međuvremenu ukinut. Porotni sud Doğubayazıt odbio je taj zahtjev s obrazloženjem da ta okolnost ne bi imala utjecaja na meritum predmeta. Porotni sud Doğubayazıt proglasio je podnosioca predstavke krivim i osudio ga na kaznu doživotnog zatvora zbog narušavanja jedinstva države i njenog teritorijalnog integriteta, kaznu zatvora u trajanju od šesnaest godina i osam mjeseci za pokušaj ubistva javnog funkcionera bombaškim napadom, te na kaznu zatvora u trajanju od četiri godine, dva mjeseca i pet dana i novčanu kaznu za nedozvoljeno držanje opasnih materija. Porotni sud Doğubayazıt  je u obrazloženju presude ponovio, gotovo doslovno, obrazloženje koje je usvojio Porotni sud u Erzurumu, te usvojio stav tog suda da će svoje utvrđenje zasnivati na izjavama A. Y. datim policiji. Kasacioni sud je potvrdio presudu Porotnog suda Doğubayazıt.

Pozivajući se na član 6. stav 1. (pravo na pravično suđenje) Evropske konvencije, podnosilac predstavke se žali da nije imao pravično suđenje zbog toga što nije mogao lično ispitati svjedoka pred sudom pred kojim je na kraju osuđen.

Ocjena Evropskog suda

Evropski sud je, između ostalog, istakao da se Porotni sud Doğubayazıt uglavnom oslanjao na izjave A. Y. kada je konačno osudio podnosioca predstavke za podrivanje jedinstva države i teritorijalnog integriteta zemlje, pokušaj ubistva javnog službenika bombaškim napadom i nezakonito posjedovanje opasnih materijala, te izrekao strogu kaznu. Uprkos tome, niko od sudija tročlanog sudskog vijeća Porotnog suda Doğubayazıt nije učestvovao u ranijim fazama krivičnog postupka protiv podnosioca predstavke niti je saslušao iskaz A. Y., čije su izjave bile ključne za osudu podnosioca predstavke. Zapravo, Porotni sud Doğubayazit odbio je zahtjev podnosioca predstavke da sasluša A. Y. s obrazloženjem da to ne bi imalo utjecaja na meritum predmeta. Evropski sud nije mogao prihvatiti Vladinu tvrdnju da podnosilac predstavke nije poštovao zakonske rokove za podnošenje zahtjeva da A. Y. bude saslušan te se stoga nije mogao složiti da je podnosiocu predstavke bila pružena mogućnost da se suoči sa svjedocima u prisustvu sudije koji je u konačnici odlučio u predmetu, što je osnovno obrazloženje načela neposrednosti. Stoga je morao utvrditi postoje li ikakve proceduralne garancije koje bi prvostepenom sudu ipak omogućile da na odgovarajući način razumije dokaze i argumente. U tom pogledu Evropski sud je izrazio zabrinutost zbog činjenice da je Porotni sud Doğubayazıt u obrazloženju presude gotovo doslovno preuzeo ocjenu Porotnog suda u Erzurumu o kredibilitetu A. Y., ali je izostavio frazu „[kao što je] utvrđeno na osnovu načela neposrednosti“.

Evropski sud je dalje naglasio da se ne može smatrati da su dostupnost transkripata izjava A. Y. ili mogućnost koju je podnosilac predstavke imao da ostvari osnovna prava na odbranu bili dovoljni da isprave nedostatke utvrđene u ovom slučaju s obzirom na površnu analizu izjava A. Y. koju je proveo Porotni sud Doğubayazıt.

Evropski sud je istakao da je jedan od ključnih aspekata pravičnog krivičnog postupka mogućnost optuženog da se suoči sa svjedocima u prisustvu sudije koji donosi konačnu odluku, te da je načelo neposrednosti važna garancija u krivičnim postupcima, jer sud može donijeti zaključke o ponašanju i vjerodostojnosti svjedoka, što može imati značajne posljedice po optuženog. Evropski sud je naglasio da je navedeno dodatno potvrđeno razlikama u zapažanjima i zaključcima koje su donijele sudije koje su direktno ispitale A. Y. i one koje ga nisu saslušale. Naime, prve su zaključile da podnosilac predstavke nije bio krivično odgovoran za bombaški napad. S druge strane, sudije Kasacionog suda i Porotnog suda Doğubayazıt, koje nisu saslušale A. Y., zaključile su da je podnosilac predstavke počinio sva krivična djela koja su mu stavljena na teret, te da ga treba proglasiti krivim i izreći mu odgovarajuću kaznu.

Evropski sud je zaključio da domaći sudovi nisu ispoštovali zahtjeve načela neposrednosti te da je došlo do povrede člana 6. stav 1. Konvencije.