Kontrola korištenja imovine • Nepotrebno produženo zadržavanje servera u kontekstu krivičnog postupka protiv trećih lica • Sloboda izražavanja • Povreda člana 1. Protokola broj 1 • Povreda člana 10. Evropske konvencije

Činjenice i navodi podnosioca predstavke

Izdavačka kuća žalila se policiji na kršenje autorskih prava jer je knjiga koju je objavila stavljena na raspolaganje na internet. Istraga koja je uslijedila pokazala je da je stranica na kojoj je knjiga objavljena djelimično hostirana na serveru koji je u vlasništvu podnosioca predstavke. U to vrijeme server je hostirao i niz drugih internetskih stranica.

Sutkinja Okružnog suda u Sofiji je na zahtjev policije izdala nalog za pretres prostorija u kojima se nalazio server. Policajci su server zaplijenili i uklonili. Podnosilac predstavke podnio je Okružnom javnom tužilaštvu u Sofiji zahtjev za povrat servera. Istakao je da se informacije potrebne za krivičnu istragu trećih lica mogu kopirati i da mu se server može vratiti, te je objasnio da se na serveru nalazi i nekoliko drugih stranica, uključujući i njegovu. Ta stranica je prestala funkcionirati zbog zapljene. Podnosilac predstavke podnio je Okružnom javnom tužilaštvu u Sofiji dodatni zahtjev za povrat servera objašnjavajući da je lična korespondencija korisnika njegove stranice pohranjena na serveru i da oduzimanje te korespondencije nije trebalo da bude dozvoljeno. Također je istakao da mu je nedostupnošću njegove stranice prouzrokovana „značajna šteta“, uključujući i finansijsku. Podnosilac predstavke je u više navrata pisao Glavnom javnom tužilaštvu ponavljajući prethodno navedeno i istakao da su postupci vlasti prekršili njegova prava na privatni život i prepisku zagarantiranu članom 8. Evropske konvencije.

Server je podnosiocu predstavke vraćen nakon nešto više od sedam mjeseci.

Internetska stranica podnosioca predstavke, koja je bila u funkciji više od četiri godine, prestala je s radom nakon zapljene njegovog servera.

Koristeći drugi server, podnosilac predstavke uspio je na stranici objaviti saopćenje u kojem poziva organe gonjenja da isprave „grešku“ koju su napravili. Ponovo koristeći drugi server, aktivirao je „minimalnu“ verziju stranice, uglavnom s namjerom da korisnicima objasni šta se dogodilo. Internetska stranica je vraćena u punu funkcionalnost tek nakon što je server vraćen podnosiocu predstavke. Međutim, prema njegovim riječima, stranica nikada nije povratila svoju prethodnu popularnost.

Podnosilac predstavke se pred Evropskim sudom žalio na oduzimanje i zadržavanje svog servera, posebno na osnovu člana 1. Protokola broj 1 i člana 10. Evropske konvencije.

Ocjena Evropskog suda

Član 1. Protokola broj 1 uz Evropsku konvenciju

Evropski sud je istakao da je server podnosioca predstavke zadržan oko sedam i po mjeseci. Uzimajući u obzir činjenicu da server podnosioca predstavke nikada nije pregledan u svrhu krivične istrage protiv podnosioca predstavke te da je ta istraga bila usmjerena protiv trećih lica, te uzimajući u obzir mogućnost kopiranja potrebnih informacija, važnost servera za profesionalnu aktivnost podnosioca predstavke, kao i djelimičnu neaktivnost Okružnog javnog tužilaštva u Sofiji, Evropski sud je istakao da je zadržavanje servera podnosioca predstavke bilo nesrazmjerno. Evropski sud je zaključio da nacionalne vlasti nisu uspjele postići potrebnu pravičnu ravnotežu između legitimnog cilja koji se želio postići i prava podnosioca predstavke, čime je prekršen član 1. Protokola broj 1 uz Evropsku konvenciju.

Član 10. Evropske konvencije

Evropski sud je istakao da je lična internetska stranica podnosioca predstavke predstavljala sredstvo za ostvarivanje njegove slobode izražavanja. Nakon što su vlasti zaplijenile server i informacije sadržane na njemu, internetska stranica koja je bila na tom serveru bila je nedostupna određeno vrijeme. Iako se nedostatak detalja o smanjenoj funkcionalnosti internetske stranice podnosioca predstavke u principu može uzeti u obzir prilikom procjene pretrpljene štete, Evropski sud je u svrhu analize o postojanju miješanja u prava podnosioca predstavke iz člana 10. Evropske konvencije naveo da je zadržavanje servera nastavilo ometati slobodu izražavanja podnosioca predstavke sve dok mu on konačno nije vraćen.

Evropski sud je naveo da je ometanje slobode izražavanja podnosioca predstavke rezultat zadržavanja servera i podataka koji se na njemu nalaze. Evropski sud je istakao da je ograničena funkcionalnost internetske stranice podnosioca predstavke u periodu od oko sedam mjeseci bila posljedica djelovanja organa gonjenja, koji su duži period zadržali server na kojem se nalazi ta stranica. Iako ove mjere nisu bile usmjerene protiv sporne internetske stranice, koja nije ni bila predmet istrage niti je bilo navoda da je prekršila zakon, mjere vlasti su dovele do stvarnih ograničenja. Evropski sud je stoga zaključio da je u ovom slučaju došlo do miješanja javnog organa u pravo podnosioca predstavke na slobodu izražavanja.

Budući da je miješanje u prava podnosioca predstavke prema članu 10. Evropske konvencije proizašlo iz zadržavanja servera od organa gonjenja, to miješanje je također bilo „propisano zakonom“ i slijedilo je legitimne ciljeve u općem interesu. Evropski sud je naglasio da je ključno pitanje bilo da li je miješanje bilo proporcionalno legitimnom cilju. Evropski sud je ponovo naglasio da je server podnosioca predstavke oduzet u svrhu krivične istrage protiv trećih lica, a ne podnosioca predstavke. Dalje, Evropski sud je istakao da je značajno da iako je podnosilac predstavke u više navrata izjavio da je server također hostirao njegovu vlastitu internetsku stranicu te da su mnoge funkcije te stranice prestale raditi i da se ne mogu vratiti, da je stranica bila relativno popularna i da mu je nedostupnost te stranice nanosila finansijsku štetu, organi gonjenja ostali su neaktivni duži period. Konkretno, Okružno javno tužilaštvo u Sofiji, gdje je server zadržan, procijenilo je potrebu za tim zadržavanjem i donijelo odluku o vraćanju servera tek nakon što je to naložilo Glavno javno tužilaštvo.

Evropski sud je također istakao da iako se čini da je podnosilac predstavke na svom serveru hostirao internetsku stranicu za koju se sumnjalo da objavljuje sadržaje koji krše autorska prava, domaće vlasti ni u jednom trenutku nisu sugerirale da on snosi bilo kakvu odgovornost za navodna kršenja autorskih prava. Budući da je miješanje u slobodu izražavanja podnosioca predstavke rezultat radnji koje su vlasti preduzele prilikom prikupljanja dokaza protiv trećih lica, Evropski sud nije vidio kako bi činjenica da mu nisu izrečene nikakve sankcije (što je isticala Vlada) mogla biti relevantna za analizu proporcionalnosti.

U konačnici, Evropski sud je zaključio da se zadržavanje servera podnosioca predstavke u krivičnom postupku pokazalo nepotrebnim za potrebe istrage i da tokom određenog perioda organi gonjenja nisu uložili napore da otklone posljedice svojih radnji na slobodu izražavanja podnosioca predstavke uprkos tome što su o tim posljedicama bili obaviješteni u više navrata. Evropski sud je zaključio da je prekršen član 10. Evropske konvencije.